Duszniki-Zdrój to malownicze miasteczko uzdrowiskowe, które chętnie odwiedzają turyści. Słynie z Parku Zdrojowego, Pijalni Wód, a także wielu innych atrakcji. Mało kto zastanawia się jednak, jaka jest historia Dusznik-Zdroju. W tym tekście opowiemy więc dzieje popularnego uzdrowiska – od początków aż do dziś.
Skąd się wzięła nazwa Duszniki-Zdrój?
Zanim bardziej szczegółowo przedstawimy Duszniki i historię tego miejsca, wypada wyjaśnić, skąd w ogóle wzięła się nazwa Duszniki-Zdrój. Otóż po raz pierwszy polska nazwa Duśniki oraz niemiecka Reinerz zostały wymienione w książce śląskiego pisarza Józefa Lompa „Krótki rys jeografii Szląska dla nauki początkowej”, która została wydana w 1847 roku w Głogówku. Jednak aż do 1945 r. stosowano inną niemiecką nazwę – Bad Reinerz. Dopiero w 1946 r. polska nazwa Duszniki-Zdrój została ustalona urzędowo.
Początki Dusznik-Zdroju
Ile lat mają Duszniki-Zdrój? Pierwsze wzmianki o tym mieście datuje się na 1324 r. Natomiast oficjalne powstanie Dusznik miało miejsce dopiero w 1346 r., kiedy otrzymało prawa miejskie, co było wynikiem lokacji opartej na tzw. prawie niemieckim. Początkowo miasto czerpało zyski przede wszystkim z handlu, wydobycia żelaza oraz składu towarów, które były przewożone szlakiem z Królestwa Czech aż na Śląsk.
Historia Dusznik-Zdroju wskazuje ważny moment przyłączenia go w 1477 r. w do hrabstwa kłodzkiego. Z kolei w XV w. odnotowano pierwsze wzmianki o źródle leczniczym „Zimny Zdrój” – z czasem wodolecznictwo odegra kluczową rolę w rozwoju miasteczka. Ale jeszcze nie teraz, w połowie XIV w. w Dusznikach dominowało hutnictwo, a pod koniec przemysł papierniczy i tkacki, wtedy wybudowano też kościół pod wezwaniem św. Piotra i Pawła. W 1584 r. postawiono ratusz, a w 1562 r. młyn papierniczy działający do dziś.
W 1618 r. do tej pory spokojna historia Dusznik-Zdroju została zakłócona przez wojnę trzydziestoletnią, która wstrzymała rozwój miasta. Odrodziło się ono dopiero w drugiej połowie XVII wieku, stając się ważnym ośrodkiem produkcji papieru, tkactwa oraz handlu suknem. W 1748 r. po raz pierwszy przeprowadzono też badania źródeł mineralnych.
Przeczytaj też: Rynek w Dusznikach-Zdroju. Co zobaczyć na Starym Mieście?
Duszniki-Zdrój – historia uzdrowiska
Dało to początek wodolecznictwu, z którego obecnie znane są Duszniki-Zdrój. Historia uzdrowiska jako takiego rozpoczęła się w 1769 r., kiedy „Zimny Zdrój” został uwzględniony na oficjalnej liście źródeł leczniczych. Z kolei w 1777 r. we Wrocławiu została opublikowana broszura, która zawierała skład chemiczny wód, ich zastosowanie medyczne oraz pozostałe wyniki przeprowadzonych badań. Dało to początek pierwszym kuracjom leczniczym w „Zimnym Zdroju” – począwszy od 1797 r., odbywały się one w sześciu wannach w prowizorycznie wybudowanej szopie. W tym samym czasie odkryto również „Letni Zdrój”, czyli obecną „Pieniawę Chopina”, która po dziś dzień jest jednym ze źródeł, z których słyną Duszniki. Historia uzdrowiska dalej potoczyła się bardzo dynamicznie. W 1802 r. powstały pierwsze pawilony, urządzenia kąpielowe, wybudowano pierwsze zajazdy i „dom towarzyski”. Początek XIX w. to czas, kiedy Duszniki-Zdrój uchodziły już za popularne uzdrowisko w regionie. W 1817 r. odkryto „Źródło Urlyki” (obecnie „Jan Kazimierz”), w 1862 r. postawiono nowe łazienki (dziś Zakład Przyrodoleczniczy), natomiast w 1877 r. palmiarnię oraz salę koncertową, aktualnie nazywaną Pijalnią Zdrojową.
I i II wojna światowa nieco spowolniły tempo, w jakim dotychczas rozwijały się Duszniki. Historia tego miasta zaczęła jednak pisać się ponownie po zakończeniu II wojny światowej, kiedy przyznano je w Polsce (wcześniej należały do Prus). W latach 1958-1962 istniejące ujęcia wód mineralnych zrekonstruowano, wybudowano nowe i przeprowadzono kapitalny remont pijalni wód. Ruszyło uzdrowisko i wczasowisko, specjalizujące się m.in. w leczeniu chorób układu krwiotwórczego, krążenia i dróg oddechowych.
W 1998 r. historia Dusznik-Zdroju została naznaczona nieszczęśliwym wydarzeniem, a mianowicie miasto zostało zniszczone przez powódź, w wyniku której ucierpiała zwłaszcza część Zdrojowa i Park Zdrojowy. Na szczęście obecnie próżno szukać skutków powodzi, bo zostały usunięte, a obiekty, które ucierpiały, starannie odnowiono. Miasteczko po dziś dzień cieszy się zainteresowaniem turystów i kuracjuszy, którzy przyjeżdżają do niego z całej Polski, a sieć obiektów noclegowych, kawiarni i restauracji wciąż się rozrasta. Komfortowe pokoje i apartamenty w Zieleńcu, będącym częścią Dusznik-Zdroju oferuje Resort Szarotka. Zapraszamy do odwiedzin!
Zdjęcie: Jacek Halicki CC BY 3.0
